Pagdalaw sa puntod

PAGDALAW SA PUNTOD

dinalaw ko ang puntod ni Ama

sa petsang unang anibersaryo

ng kamatayan, kaya pamilya

ay nagsitungo sa sementaryo

matapos ang padasal, kainan

at nagsindi roon ng kandila

habang inaalaala naman

ang sa pamilya'y kanyang nagawa

maraming salamat sa iyo, Dad

sa pagpapalaki mo sa amin

at mabuhay kaming may dignidad

sinumang yuyurak, pipigilin

sa babang luksa, ako'y naroon

tahimik, panatag, mahinahon

- gregoriovbituinjr.

04.12.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1C6oe2GsHG/ 

Babang luksa

BABANG LUKSA

ngayon ang unang anibersaryo

ng kamatayan ng aking ama

kaya bumiyahe muna ako

sakay ng bus papuntang probinsya

babang luksa raw ang tawag doon

pupuntahan ko na rin si Inay

at mga kapatid na naroon

at kung saan si Ama nahimlay

habang pansamantalang iniwan

ko muna si misis sa ospital

matapos ang babang luksa naman

sa probinsya'y di na magtatagal

sapagkat agad akong luluwas

nang madalaw sa gabi si misis

asam kong siya'y maging malakas

at ang paggaling niya'y bumilis

- gregoriovbituinjr.

04.12.2025

Lugmok

LUGMOK

paano nga bang sa patalim ay kakapit

kung nararanasa'y matinding pagkagipit

lalo't sa ospital, si misis ay maysakit

presyo ng babayaran ay nakagagalit

di sapat ang mamalimos lang sa Quiapo

maliitan lang, barya-barya lang, nakupo

wala namang kasamang nagnais magpayo

gayong alam nilang ako'y natutuliro

paano kung tibak ay gumawa ng krimen

halimbawa, kidnap-for-ransom, patay ka rin

paano kung malaking bangko'y titirahin

upang ospital lang ay mabayaran man din

aba'y nagpultaym kasi ako ng maaga

iniwan ang kolehiyo tungong kalsada

sa ospital, walang pambayad, walang pera

buti pa yata ako'y magpatiwakal na

subalit hindi, paano mababayaran

ang ospital, si misis ko'y kawawa naman

nais ko lang ay gumaling siyang tuluyan

ano nang gagawin, di ako mapayuhan

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

Pagpupugay, Chess National Master Racasa

PAGPUPUGAY, CHESS NATIONAL MASTER RACASA

pagpupugay, Antonella Berthe Racasa

Woman National Master, Arena FIDE Master

na kampyon sa paligsahang tinaguriang

Battle of the Calendrical Savants Tournament

"Calendrical" o ang "system for recording time"

"Savant" o "a very learned or talented person"

kumbaga'y labanan ng mga magagaling

at mabibilis na mag-isip sa larong chess

labingwalong taong gulang na manlalaro

na kinabukasan sa chess ay mahahango

bawat usad ng pyesa'y may dalang pangako

napakahusay pagkat nagkampyon sa buo

muli, saludo sa ipinakitang husay

na magagaling ang mga atletang Pinay

maging Judit Polgar, at muling magtagumpay

at sa buong mundo ay maging kampyong tunay

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Abril 10, 2025, p.12

Pinainom si alaga

PINAINOM SI ALAGA

bago umalis sa tahanan

at tumungo sa pupuntahan

ay akin munang pinainom

si alagang uhaw na uhaw

at sabay din kaming kumain

sa akin ang tiyan ng isda

sa kanya ang ulo't iba pa

na ginagawa sa tuwina

sa bahay siya tumatambay

sa tahanan ay nagbabantay

laban sa dagang sasalakay

sadyang alaga siyang tunay

madalas ako'y may bitbit na

kay alaga kapag umuwi

sabay na kakain talaga

may bigay ako kahit munti

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1BdeeK3Vr2/ 

Di nakadalaw ngayong gabi

DI NAKADALAW NGAYONG GABI

ngayon lamang ako nag-absent sa pagdalaw

kay misis sa ospital, dahil ang kandado 

sa bahay ay na-lost thread, papunta na sana

sa ospital kaninang hapon, alas-singko

alas-sais hanggang alas-otso ng gabi

ang visiting hours, wala pa rin si Regine

kasama ni misis sa bahay at trabaho

mabuti't tinawagan ako ng doktora

mula sa infectious disease, na may nakita

silang dalawang klaseng bakterya sa tiyan

ngalan daw ng isang bakterya ay icolai

nagbigay silang antibiotic kay Libay

salamat at talagang inaasikaso

ang asawa kong dapat magpakatatag pa

dumating si Regine bandang alas-siyete

at ako'y umalis, pumunta sa palengke

hardware ay sarado na, alas-singko pa lang

at nag-ikot pa rin ako, walang mabilhan

ng susi't kandado para sa tarangkahan

mahal ko, sori, at di kita napuntahan

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025

Pagdalaw kay Libay

PAGDALAW KAY LIBAY

tatlo kaming madalas dumalaw kay Libay

ako, ang kaibigan niya, at si bayaw

kaming tatlo'y talagang malapit na tunay

at sadyang nagtutulungan sa gabi't araw

isinugod sa ospital nang siya'y ma-istrok

dinala sa mga may alam sa history

ng kanyang sakit, ito'y malaking pagsubok

kaya madalas ay di ako mapakali

naoperahan na siya sa ulo't tiyan

ay, anong titindi nga ng tumamang sakit

"magpagaling ka!" sa kanya'y bulong ko naman

"magpalakas ka!" sa kanya'y lagi kong sambit

pag visiting hours, kami'y bumibisita

umaga'y sang-oras, gabi'y dalawang oras

habang iniisip saan kami kukuha

ng kaperahan, na pinaplanong madalas

mga kaibigan ni Libay nagnanais

siyang dalawin, ang tangi ko lamang bilin

sa visiting hours makikita si misis

ang asam ko'y tuluyan na siyang gumaling

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025

Pagpisil sa kamay

muli, nasa ospital ako

upang kay misis ay dumalaw

siya'y muling tinitigan ko

hinawakan ang kanyang kamay

pinisil ang mga daliri

kamay ko'y pinisil din niya

tila pangarap niya't mithi

na kami'y muling magkasama

siya'y aking sinasabihan

nang sa loob ko'y bumubukal:

"pagaling ka! kaya mo iyan!

magpalakas ka, aking mahal!"

visiting hours na'y natapos

kaya ako na'y nagpaalam

babalikan ko siyang lubos

na pagsinta'y di mapaparam

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025

Pagsulyap

nandito akong muli sa ospital 

dinadalaw siya pag visiting hours

at tinitigan ko na naman siya

ngunit di muna ako nagpakita

kagabi, nang siya na'y magkamalay

kinausap ko, nagpilit gumalaw

luha'y pumatak at nais yumakap

buti't nasalo, buti't di bumagsak

buti't siya'y agad kong naagapan

kaya ngayon ay nakatitig lamang

operasyon niya sa ulo't tiyan

kahapon ng hapon katatapos lang

ayoko muna siyang abalahin

dapat muna siyang pagpahingahin

ilang araw muna'y palilipasin

pag handa na, saka siya dalawin

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

Tatlong Grade 12, nanggahasa ng Grade 11

TATLONG GRADE 12, NANGGAHASA NG GRADE 11

krimen itong anong tindi

dahil ang tatlong kaklase

ang humalay sa babae

sadyang napakasalbahe

pagkatao na'y winaksi

nakipag-inuman pala

at nalasing ang biktima

saka ginahasa siya

nang magmadaling araw na

payo sa kadalagahan

huwag makipag-inuman

sa mga kalalakihan

kung puri'y mabubuyangyang

nang dahil sa kalasingan

sa puri niya'y nasabik

ang tatlong kaklaseng suspek

buti't sila na'y nadakip

at ngayon ay nakapiit

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Abril 9, 2025, Araw ng Kagitingan

Bastos na pulitiko, huwag iboto

BASTOS NA PULITIKO, HUWAG IBOTO

bastos na pulitiko 

na walang pagkatao

huwag SIA iboto

di dapat ipanalo

ang tulad niyang bastos

sa etika ay kapos

ay dapat kinakalos

nang di tularang lubos

tila ba puso'y halang

sapagkat walang galang

nasa puso't isipan

ay pawang kalaswaan

ang mga trapong ulol

na ugali'y masahol

ay dapat pinupukol

ng bato ng pagtutol

ang tulad niya'y praning 

na mababa ang tingin

sa mga solo parent

abogadong libugin

akala'y macho siya

ay wala palang kwenta

ang pagkatao niya

lalo't bastos talaga

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* sinulat sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* editoryal mula sa Bulgar, Abril 8, 2025. p.3

Matapos ang ikalawang operasyon

MATAPOS ANG IKALAWANG OPERASYON 

nakita ko si misis sa operating room

bago lumabas upang madala sa kwarto

matapos gawin ang dalawang operasyon

habang si misis ay naroong nakatubo

mga doktor at nars inihatid na siya

upang doon ay pangalagaang totoo

paglabas sa O.R., sinabayan ko sila

habang may luhang nangingilid sa pisngi ko

una ay sa ulo siya inoperahan

nang dahil sa pamamaga ng kanyang utak

ikalawa'y tinanggal ang abscess sa tiyan

o malaking nana sa tiyan nagsitambak

unang operasyon, higit dalawang oras

ikalawa nama'y tatlong oras mahigit

matagal-tagal din bago pa makalabas

mahalaga'y lampasan ang buhay sa bingit

matagal pa ang laban ni misis, matagal

ngunit laban niya sana'y kanyang kayanin

ako'y naritong patuloy na nagmamahal

mabuhay lang siya, lahat aking gagawin

- gregoriovbituinjr.

04.08.2025

* naisulat bandang alauna y media ng hapon sa NeuroCritical Care Unit (NCCU), Abril 8, 2025

Tagumpay ang unang operasyon

TAGUMPAY ANG UNANG OPERASYON

nasa kantin ako ng ospital

nag-aabang doon ng balita

nang biglang tumunog itong selpon

ako'y pinababa na ng doktor

at nagtungo sa operating room

tapos na ang unang operasyon

matagumpay daw ang pagtitistis

ng mga doktor sa aking misis

subalit may kasunod pa iyon

sa tiyan pangalwang operasyon

ikalawa rin sana'y tagumpay 

ang pagtistis sa sinta kong tunay

nasa ospital pa akong sadya

muli'y nag-aabang ng balita

- gregoriovbituinjr.

04.08.2025

* naisulat bandang ikasampu't kalahati ng umaga sa kantina ng ospital, Abril 8, 2025

* decompressive hemicraniectomy ang tawag sa unang operasyong ginawa kay misis

Pag-shave ng buhok

PAG-SHAVE NG BUHOK

nagpaalam ang doktor sa akin kanina

ang buhok ni misis ay ise-shave raw nila

kalahati lamang ba o buong buhok na

dahil nga sa ulo sila mag-oopera

nang sinabing buong buhok, tumango ako

upang sabay pang tumubo ang mga ito

kailangan sa pag-oopera sa ulo

pag natapos, wala nang buhok si misis ko

mahalaga'y magtagumpay ang operasyon

saka ko iisipin ang gastusin doon

upang di ma-redtag sa ospital na iyon

na babayaran ay tiyak abot ng milyon

nawa'y tagumpay ang pag-opera kay misis

ang luha ko man sa pisngi'y dumadalisdis

- gregoriovbituinjr.

04.08.2025

* sinulat bandang ikaanim at kalahati ng umaga nang dinala na sa operating room si misis, Abril 8, 2025

Di pangkaraniwang araw

DI PANGKARANIWANG ARAW 

di pangkaraniwang araw ito

para sa akin, Abril a-otso

ngayon ang operasyon ni misis

sana'y tagumpay siyang matistis

ramdam ko ang kaba't pangangatal

parang may nakatarak na punyal

sa aking dibdib, na sumusugat

na tila baga di naaampat

animo'y nakaabang sa hangin

pagala-gala ang saloobin 

sana'y ligtas akong makauwi

sa kabila ng maraming hikbi

nawa'y tagumpay ang operasyon

iyan ang asam ko't nilalayon

nais kong si misis pa'y mabuhay

at magsama kami habang buhay

- gregoriovbituinjr.

04.08.2025

* sinulat bandang ikalima't kalahati ng umaga sa ospital, Abril 8, 2025

Biktima'y dalawang bata

BIKTIMA'Y DALAWANG BATA

sa magkaibang balita

biktima'y dalawang bata

imbes na kinakalinga

ay ginawan ng masama

edad dalawa, pinaslang

ng stepdad, puso'y halang

edad apat pa'y pinaslang

mga kawawang nilalang

nangyari'y bakit ganito

pinaslang silang totoo

ng mga hangal sa mundo

mental health problem ba ito

bata'y sa bugbog namatay

aba'y sinaksak pang tunay

isa'y ginulpi't kinagat

ganito'y di madalumat

Mental Health Act ba'y ano na?

may nagawa ba talaga?

nasabi ko lang: HUSTISYA

para sa mga biktima!

- gregoriovbituinjr.

04.07.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Abril 6, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

* Republic Act No. 11036 - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, na mas kilala ring Mental Health Act of 2018

Tangi kong asam

TANGI KONG ASAM

tinitigan kita nang matagal

habang nakaratay sa ospital

hanggang ngayon ay natitigagal

loob ko'y di mapanatag, mahal

nakatitig sa iyong paghimbing

inaasam ko't tangi kong hiling

ay ang iyong agarang paggaling

upang kita'y muling makapiling

hinawakan ko ang iyong kamay

di mahigpit kundi malumanay

narito lang ako't nakabantay

bagamat di pa rin mapalagay

sana'y mapakinggan yaring samo

na muli ay magkasama tayo

hiling ko'y gumaling kang totoo

at mabigyang lunas ang sakit mo

- gregoriovbituinjr.

04.07.2025

Dalawang aklat na pumapaksa sa kalusugan

DALAWANG AKLAT NA PUMAPAKSA SA KALUSUGAN

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Pagkagaling ko sa ospital kanina nang dinalaw ko si misis na nakaratay sa banig ng karamdaman, ako'y lumisan doon bandang tanghaliang tapat.

Mula sa ospital ay sumakay na ako ng dyip puntang Gateway sa Cubao. Naglakad hanggang makarating sa Book Sale sa gilid ng Fiesta Carnival. Pumasok ako doon at agad na bumungad sa akin ang aklat na "40 Days of Hope for Healthcare Heroes" ni Amy K. Sorrells, BSN, RN. Ang RN ay registered nurse.

Naintriga ako sa mga salitang "Healthcare Heroes" lalo na't nasa ospital si misis na pinangangalagaan ng mga doktor at nars.

Isa pang aklat ang nakatawag pansin sa akin dahil sa nakasulat na A. Molotkov Poems, at agad isinama ko sa binili dahil bilang makata, nais kong basahin ang mga tula ng di ko kilalang awtor. Pag-uwi ko na sa bahay, saka ko na napansin ang pamagat, "Future Symptoms". Batid kong ang salitang symptoms ay may kaugnayan sa health o kalusugan.

Sa blurb nga sa likod ng aklat na ito ay nakasulat: In this stirring collection of poetry, A. Molotkov considers a country on the brink of collapse, plagued by virus and violence, haunted by history, asking of himself - and us - "How do I move / with my love / caught in concrete... How do I sing with all / this past / in my lungs?" Muli, tinukoy sa blurb ang dalawang salita: virus at lungs, na tumutukoy sa kalusugan at paghinga ng tao.

Ang "40 Days of Hope for Healthcare Heroes", may sukat na 5" x 7", at naglalaman ng 176 pahina (12 ang naka-Roman numeral), ay nagkakahalaga ng P130 habang ang "Future Symptoms: A. Molotkov Poems", may sukat na 6" x 9", at naglalaman ng 118 pahina, ay nagkakahalaga naman ng P70. Kaya bale P200 silang dalawa.

Marahil nga'y di ko bibilhin ang dalawang libro kung malakas si misis at wala sa ospital. Subalit nahikayat akong bilhin dahil sa kanyang kalagayan, at dahil na rin sa paksa hinggil sa kalusugan. Batid kong marami akong matututunan sa mga aklat na ito.

Nais ko silang basahin dahil sa isa na namang yugto sa buhay naming mag-asawa ang bumalik uli kami sa ospital. At ang mga librong ito'y tila ba nagbibigay sa akin ng pag-asa. Lalo na't noong panahon ng pandemya, maraming bayaning frontliners na dapat saluduhan.

pumapaksa nga sa kalusugan

ang dalawa kong nabiling aklat

na tagos sa puso ko't isipan

na talagang makapagmumulat

noong panahon pa ng pandemya

ang naririto nga'y pinapaksa

nars at doktor, bayani talaga

kinatha pa'y sanaysay at tula

bumulaga nga agad sa akin

sa Book Sale yaong nasabing libro

kaya di nag-atubiling bilhin

dagdag kaalaman pang totoo

"40 Days of Hope for Healthcare Heroes"

at "Future Symptoms: A. Molotkov Poems"

tiyak na maraming makakatas

pag binasa ko sa libreng oras

04.06.2025

Walang iwanan, O, aking sinta

WALANG IWANAN, O, AKING SINTA

ilang ulit na tayong naharap

sa anong tinding dagok ng palad

subalit tayo'y nagsusumikap

na pagsasama pa'y mapaunlad

sa altar noon tayo'y sumumpa

na walang iwanan, sa kabila

ng mga suliranin at sigwa

kasama sa hirap at ginhawa

tulad ngayon, nasa ospital ka

ginagawa ko ang lahat, sinta

ako ma'y naluluhang talaga

sa nangyayari sa iyo, sinta

di kita iiwan ang pangako

buong-buo ang aking pagsuyo

ang pag-ibig ko'y di maglalaho

sa problemang ito'y di susuko

sa pagsubok sana'y makalampas

sinta ko, ikaw ay magpalakas

mabibigyan ka ng tamang lunas

suliraning ito'y malulutas

- gregoriovbituinjr.

04.06.2025

Ang aklat para sa akin

ANG AKLAT PARA SA AKIN

pagbili ng libro'y nakahiligan
sa bookstore o mga book festival man
tungkol sa kasaysayan, pahayagan,
tula, kwento, sanaysay, panitikan

dahil ako'y makata, manunulat
ng mga tula't kwentong mapangmulat
na pampanitikan ang binubuklat
sari-saring akda'y binubulatlat

may dyaryong Taliba ng Maralita
kung saan kwento ko'y nalalathala
mga pahayag ng samahan, tula
na nais kong maisalibro din nga

balak kong makagawa ng nobela
hinggil sa pakikibaka ng masa
wawakasan ang bulok na sistema
wawakasan ang pagsasamantala

pangarap kong maisaaklat iyon
isa iyan sa dakila kong layon
na burgesya'y sa lupa maibaon
lipunang asam ay itayo ngayon

- gregoriovbituinjr.
04.05.2025