SILANG MGA MARGINALIZED
ni Gregorio V. Bituin Jr.
Ang margin ang siyang patlang sa gilid ng papel, na
karaniwang sa isang short bond paper ay tig-isang pulgada ang liit o laki,
habang malapad naman ng anim at kalahating pulgada pahalang at siyam na pulgada
pababa ang kabuuan ng papel na masusulatan.
Dito marahil nagsimula ang salitang marginalize, tulad
ng pagkakagamit sa salitang marginalized sector. Sila yaong wala sa sentro
kundi nasa gilid-gilid, na kumbaga sa pantalon ay nasa laylayan.
Marginalized sector. Nasa gilid. Wala sa sentro.
Wala sa gitna. Tulad ng mga maralitang walang sariling tahanan dahil nasa gilid
ng tulay, nasa gilid ng kanal, nasa gilid ng riles ng tren, nasa gilid ng mga
gusali.
Kaya marahil may mga salitang Pobre's Park, na
umano'y mga dukhang nakatira sa Forbes Park. Nariyan din ang Dasmariñas Gilid,
na umano'y mga iskwater na nasa gilid ng Dasmariñas Village.
Laging itsapuwera sa gitna, kaya laging nasa gilid.
Hindi pinapapasok sa gitna dahil makakagulo lang, kaya hanggang sa gilid lamang
sila, marginalized, animo'y walang karapatang pumagitna, walang karapatang
pantao gayong pareho silang tao ng nasa gitna.
Itinuring na marginalized sector, kahit sila ang
higit na nakararami sa lipunan, ang mga dukha, magsasaka, mangingisda,
manggagawa, kabataan, kababaihan, lumad o katutubo, bagamat walang eksaktong
depinisyon ito sa batas, lalo na sa Batas Republika Blg. 7941, o mas kilalang
"Party-List System Act" na umano'y batas para sa mga marginalized
sector.
Isang beses lang nabanggit ang salitang marginalize
sa batas na ito. Ayon sa Sec. 2 nito: "The State shall promote proportional
representation in the election of representatives to the House of
Representatives through a party-list system of registered national, regional
and sectoral parties or organizations or coalitions thereof, which will enable
Filipino citizens belonging to marginalized and under-represented sectors,
organizations and parties, and who lack well-defined political constituencies
but who could contribute to the formulation and enactment of appropriate
legislation that will benefit the nation as a whole, to become members of the
House of Representatives."
Kadikit ng salitang marginalized ang
under-represented, na dahil sa salitang "and" at hindi "or"
ay ibig sabihin ay yaong nasa gilid na o wala sa sentro ng lipunan, ay bihira
pang may kumakatawan sa kanila sa pamahalaan.
Sa Sec. 5 ng batas ay tinukoy ang sinasabing
marginalized: "...provided, that the sectors shall include labor, peasant,
fisherfolk, urban poor, indigenous cultural communities, elderly, handicapped,
women, youth, veterans, overseas workers, and professionals."
Malabo ang tinutukoy na marginalize sa batas, dahil
hindi naman lahat ay estapuwera, tulad ng professionals. Paano naging
marginalize ang professionals? Mga professional nga sila, eh. Ibig sabihin, may
sinasabi. May boses.
Ang mga marginalize ay yaong mga walang boses sa
pamahalaan, pagkat ang mga may boses lamang o may kapangyarihang magsalita ay
yaong nasa sentro, tulad ng mga mayayaman, elitista, at burgis sa lipunan. Kaya
nga pag nagnakaw ng isang balot ng tinapay ang maralita, kung ikukumpara sa mga
pulitikong nagnakaw ng pera ng bayan, ay agad nakukulong ang nagnakaw na dukha
kahit isang balot lang iyon ng tinapay. Etsapuwera kasi sa lipunan ang mga
dukha, hindi kasama sa altasosyedad, mga hampaslupang dapat itapon sa mga
malalayong relokasyon.
Ayon sa Merriam-webster dictionary, ang marginalize
ay pandiwa (verb) na nangangahulugan ng "to put or keep (someone) in a
powerless or unimportant position within a society or group" (dalhin o
panatilihin ang sinuman sa isang hindi mahalagang posisyon sa isang lipunan o
grupo".
Sa British dictionary naman, ito'y pandiwa rin na
ang kahulugan ay "to relegate to the fringes, out of the mainstream; make
seem unimportant" o isiksik sa gilid at palitawing walang halaga.
Sa Word Origin and History, ng Dictionary.com, ang
marginalize ay pandiwa rin na nangangahulugang "1832, "to make
marginal notes," from marginal + -ize. The meaning "force into a
position of powerlessness". Kumbaga sa isang papel na may sulat, ang
komento ay nasa gilid ng papel, o margin. Komentong pansarili lamang ng
tumitingin pagkat wala sa sentro o kabuuan ng papel o sulatin. Walang
kapangyarihan o hindi makatatayo bilang kasama ng buong papel dahil nga
marginal notes lamang o nasa gilid.
Walang eksaktong kahulugan kundi tinukoy lamang sa
blog ng Human Rights Promotion
(http://humanrightspromotions.blog.com/sectoral-rights/marginalized-sectors/)
kung sino ang mga nasa marginalized sectors. Ayon sa blog na ito: "The
marginalized sectors include the self employed or those working in family
workshops, jeepney drivers, rural workers like fisherfolks and farmers. The nature and operation of their work are
beyond the scope and reach of government legislation and regulations on labor
as there are no employer-employee relationships."
Idinagdag pa nila kung ano ang mga karapatan ng mga
marginalized sector. Rights of the Marginalized Sectors: (a) Right to dignity;
(b) Right to a Just compensation and observance of rest periods, and holidays;
(c) Right to share in the fruits of production; (d) Right to organize; (e)
Freedom from exploitation and harassment; (f) Right to Join the mainstream of
society; at (g) Right to redress grievances.
Ayon pa rin sa blog, ito naman ang kanilang mga
"Issues and concerns: (a) absence of sufficient or alternative employment
opportunities; (b) harassment; (c) exploitation; (d) lack of social and
political status; (e) lack of standard sets in labor laws; (f) exposure to
occupation hazards; (g) absence of organize union; at (h) low production and low
wages.
Ngunit ang mabigat na katanungan dito ay bakit nga
ba may marginalized, o bakit may mga taong imbes na sa Forbes Park ay sa
Pobre's Park nabubuhay? Bakit may naninirahan sa Alabang Gilid, imbes na sa
Alabang Village? Bakit kailangang may mga taong etsapuwera? At bakit may mga
nasa sentro gayong hindi naman sila mga
hari at reyna? At bakit ba kailangan pang may hari at reyna, gayong pare-pareho
naman tayong tao na may pantay na karapatan sa lipunan? Bakit may mga nasa
gilid, at walang karapatan sa daigdig na ito?
Napakarami ng marginalize sa lipunan, ngunit kaunti
ang kanilang natatanggap na benepisyo, kundi man wala, mula sa lipunang ito.
Gayong kung wala sila'y hindi mabubuhay ng maayos ang lipunang ito.
Bakit marginalize ang mga manggagawa sa lipunan
gayong sila ang bumubuhay sa lipunang ito? bakit marginalize ang mga magsasaka
gayong kung wala sila ay hindi makakakain ang mga tao sa lipunang ito? Bakit
ang mga hindi marginalize ang silang nakikinabang sa pawis na likha ng
marginalize?
Kumbaga sa isang papel na may margin na isang
pulgada ang apat na gilid, bakit nasa gilid at hindi binibigyan ng halaga ang
mga anakpawis na bumubuhay sa lipunan? Bakit wala silang kapangyarihan gayong
sila ang mayorya sa lipunan.
Marahil, panahon nang ang margin sa isang short
bond paper ay maging apat na pulgada bawat gilid, upang ang matira sa mga nasa
sentro ay yaong kalahating pulgada ang lapad at tatlong pulgada pababa na
lamang. O kaya naman, tanggalin na ng mga nasa marginalized ang margin at
okupahin na ang buong papel, dahil sila naman ang bumubuhay sa lipunang ito.
