Miyerkules, Disyembre 25, 2024

Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa

MERRY CHRISTMAS KAHIT MANY KRISIS ANG MASA

buong puso ang pagbati ko't umaasa
na mababago pa ang bulok na sistema
Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa
kaya patuloy pa rin tayong makibaka

panahon ngayon ng pagsasaya sa mundo
dahil sa kaarawan ng kanilang Kristo
malagim man ang sitwasyon ng Palestino
may kontraktwalisasyong salot sa obrero

nariyan din ang dinastiyang pulitikal
na namumudmod ng ayudang nakakamal
presyo ng pangunahing bilihi'y kaymahal
ang pagtaas ng sahod ay sadyang kaybagal

di pala para sa ISF ang 4PH
kulang din ang badyet ng Philhealth at D.O.H.
sa trilyong utang ng bansa, masasabing each
Pinoy na'y may utang, VP pa'y mai-impeach

dahil rin sa klima, tao'y nahihirapan
badyet sa serbisyo publiko'y nabawasan
saan na napupunta ang badyet na iyan?
gagamitin ba sa susunod na halalan?

muli, Merry Christmas, pagbating taospuso
Many Krisis ang Masa, saan patutungo?
baka Bagong Taon ay haraping madugo
krisis ba'y kailan tuluyang maglalaho?

- gregoriovbituinjr.
12.25.2024

Martes, Disyembre 24, 2024

Ispageti padala

ISPAGETI PADALA

natanggap namin ngayo'y ispageti
mula sa isa naming kapitbahay
dagdag noche buena mamayang gabi
habang narito lang at nagninilay

at nang tikman ko, malasa talaga
sa sarap ako'y napapamulagat
at sa ispageti nilang padala
masasabi ko'y maraming salamat

kami'y nagbahagi kahit munti man
tulad ng mga nagdaang panahon
minsan magkakapitbahay ay ganyan
nagbibigayan lalo't may okasyon

mayroon din namang mga kakanin
suman, kalamay, puto'y binahagi
pagbabahagina'y pagmamahal din
panahon ngayong puso'y nagwawagi

- gregporiovbituinjr.
12.24.2024

Ingat po upang di masunugan

INGAT PO UPANG DI MASUNUGAN

kaytinding ulat sa pahayagan
nasunugan ang tatlong barangay
christmas lights umano ang dahilan
at magkakadikit pa ang bahay

na mabilis nilamon ng apoy
bahay ay nawala sa sang-iglap
dama mo'y para ka nang palaboy
naabo pati mga pangarap

ang mga bumbero sa probinsya
ay rumesponde naman umano
ang apektado'y daang pamilya
na sa ebakwasyon magpapasko

sadyang kayhirap pag nagkasunog
kaya lagi po tayong mag-ingat
pagkat sa puso'y nakadudurog
maging alerto't huwag malingat

- gregoriovbituinjr.
12.24.2024

* mula sa ulat sa pahayagang Bulgar na may pamagat na: "3 Barangay Nilamon ng Apoy", Disyembre 24, 2024, p.1-2

Nakahiligan

NAKAHILIGAN

nakahiligan ko nang magbasa
ng samutsaring paksang anuman
lalo na't ako'y nagpapahinga
babasahi'y libro't pahayagan

pinaglalaanan ng panahon
ang pagbubuklat ng mga aklat
upang sa isipan ko'y ibaon
ang nadalumat at maisulat

sa library at bookstore ay tambay
iba ang pakiramdam na libro
ang katabi palagi sa bahay
nais ko'y magbasa ang trabaho

sa libro'y iba't ibang karakter
ang doon nakakasalamuha
bayani, kontrabida, marderer
manunudla, manunula, bata

mahalaga'y nagbabasang saglit
sa kabila ng maraming rali
hilig kong bagamat alumpihit
nakakapagbasa kahit busy

- gregoriovbituinjr.
12.24.2024

Ginupitan ako ni misis

GINUPITAN AKO NI MISIS

nang minsang mapadaan sa salon
ng kapitbahay kami ni misis
ginupitan niya ako roon
habang abala sa paglilinis

ng kuko ang kanyang kaibigang
manggugupit at manikurista
si misis pala'y marunong naman
animo'y taga-salon din siya

di lang pala siya social worker 
sa paggugupit din ay magaling
kaya nakakainlab na partner
sa buhay, sa bahay, sa paghimbing

dapat daw ay bagong gupit ako
sa noche buena mamayang gabi
salamat sa gupit ng buhok ko
ang sa kanya'y tangi kong nasabi

- gregoriovbituinjr.
12.24.2024

Lunes, Disyembre 23, 2024

Ang maikling kwento sa Taliba ng Maralita

ANG MAIKLING KWENTO SA TALIBA NG MARALITA
Munting sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May ilan pang isyu ng Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), ang hindi pa nagawa. Subalit tinatapos ko pa rin. Kahit paunti-unti. Lalo na't apatnapu't siyam na araw akong nagbantay kay misis sa ospital.

Subalit bakit dapat gawin pa rin iyon? Una, dahil sa pagtatala ng kasaysayan ng mga mahahalagang pangyayari't pagkilos na nilahukan ng KPML. Ikalawa, dahil nalalathala dito ang mahahalagang isyu ng pabahay at kahirapan, at pagsusuri sa isyu ng maralita. Ikatlo, upang may mabasa ang mga maralitang kasapi ng KPML, at maitago nila iyon bilang testamento ng kasaysayan at pakikibaka ng mga maralita. Ikaapat, dahil nalalathala rito ang panitikang maaaring iambag sa panitikang Pilipino, tulad ng mga tula at maikling kwento.

Nitong Nobyembre lang ay kumontak sa akin ang mga estudyante ng isang pamantasan sa Batangas, at ginawa nilang thesis ang tatlo kong maikling kwentong may kaugnayan sa State of the Nation Address (SONA). Ito ang mga kwentong "SONA na naman, sana naman..." (Taliba isyu, Hulyo 16-31, 2023, pahina 18-19), "Budul-Budol sa Maralita" (Taliba Pre-SONA isyu, Hulyo 1-15, 2024, pahina 18-19), at "Bigong-Bigo ang Masa" (Taliba Post-SONA isyu, Hulyo 16-31, 2024, pahina 18-19). Napakalaking karangalang makapanayam ako ng mga estudyanteng iyon. Ibinalita naman nila sa akin na nakapasa sila sa kanilang thesis.

Mula Setyembre hanggang ngayong Disyembre na siyang backlog ng Taliba, ito ang pinagkukunutan ko ng noo. Bukod sa mga balita ay pinag-iisipan ko kung paano ko isusulat sa maikling kwento ang mga tampok na isyu ng panahong iyon. Paghahanda ko rin bilang kwentista ang pagsusulat ng mga kwento upang balang araw ay makapagsulat ng nobela, at maisaaklat iyon, na siya kong pangarap - maging ganap na nobelista.

Dalawang beses isang buwan lumalabas ang Taliba ng Maralita. Ibig sabihin, dalawampu't apat na isyu sa isang taon. Kaya kung may apat na buwan pang backlog, may walong isyu ang dapat kong tapusin. Isasama ko ang mga kuha kong litrato sa rali, pati pahayag ng mga kapatid na organisasyon, upang hindi naman ako matulala sa dami ng trabaho. Ang pagsusulat ang tungkulin ko sa organisasyon, pagsusulat ng pahayag, at ang pagkatha ng maikling kwento at tula ang kinagigiliwan kong gawin. Subalit mga kwento at tula sa pagsusulong ng pakikibaka ng mga maralita laban sa pang-aapi't pagsasamantala ng sistemang bulok, tungo sa isang lipunang walang pagsasamantala ng tao sa tao at sa kalikasan.

Pinagnilayan ko't sinulat sa tula ang mithiing ito para sa tuloy-tuloy na paglalabas ng publikasyong Taliba:

adhika ko pa ring gawin ang mga isyu
ng pahayagang Taliba ng Maralita
sulatin ang balita, kumatha ng kwento
at tula, at magsuri ng isyu ng dukha

pakikibaka ng dukha'y pag-iisipan
at ilathala ano bang kanilang layon
sapagkat bawat laban ay may kasaysayan
na dapat matala sa aming publikasyon

kolum ni Pangulong Kokoy Gan ay patnubay
sa pakikibaka ng kapwa mahihirap
habang litrato ng pagkilos ay patunay
ng adhika ng dukha't kanilang pangarap

na isang lipunang wala nang pang-aapi
at pagsasamantala, ang sila'y mahango
sa hirap, kaya tuloy ang pagbaka't rali
laban sa mga kuhila't laksang hunyango

12.23.2024

Linggo, Disyembre 22, 2024

Kaysarap ng tulog ni alaga

KAYSARAP NG TULOG NI ALAGA

nakita niya ang munting kahon
at iyon ang kanyang tinulugan
marahil nga'y napagod maghapon
hinigaa'y pinagpahingahan

simpleng buhay lamang si alaga
na sa bahay na naninirahan
simpleng buhay din akong makata
na abala lagi sa tugmaan

madalas, matapos kong kumain
ngingiyaw siya't mangangalabit
bibigyan siya ng makakain
pag busog na'y di na humihirit

kay alaga, maraming salamat
mga daga'y nagpulasang lahat

- gregoriovbituinjr.
12.22.2024

Di agad mabuksan

DI AGAD MABUKSAN

may nagregalo, kayhirap buksan
ang panahon ko'y naubos lamang
sa pagbubukas na pahirapan
uhaw ka na'y di mo pa mabuksan

buti ito'y bigay lang sa amin
ang tulad nito'y di ko bibilhin
basahan ay ginamit ko na rin
ngunit sadyang kayhirap pihitin

pakanan, pakaliwa, paano?
isip-isip, anong gagawin ko?
o baka mahina na ang pulso
kaya di ko na mapihit ito

o baka ako na'y nanghihina
lalo't sa mundo na'y tumatanda
higpit ng kapit ay di magawa
laman ay di malasahang sadya

pagpapalakas pa'y kailangan
nitong mga buto ko't katawan
baka pag malakas na'y mabuksan 
ang bote't laman nito'y matikman

- gregoriovbituinjr.
12.22.2024

Bituka't hasang ng pritong isda

BITUKA'T HASANG NG PRITONG ISDA

bata pa'y batid ko nang magtanggal
ng bituka't hasang ng galunggong
ngunit nang tumanda na't tumagal
di ko na tinatanggal pa iyon

dahil kami'y may alagang pusa
bituka't hasang ay piniprito
upang ipakain sa alaga
dobleng gawain talaga ito

pag nagpiprito na ako ngayon
ng isda, sinasama'y bituka 
at hasang upang ang ipalamon
sa pusa'y luto, di hilaw, di ba?

ginagawa ko na iyong sabay
upang tipid na rin sa gastusin
iyon man lang sa kanya'y mabigay
nang siya'y di magutom sa amin

- gregoriovbituinjr.
12.22.2024

Sabado, Disyembre 21, 2024

Ang luma't bago kong sombrero

ANG LUMA KO'T BAGONG SOMBRERO

may luma't bago akong sombrero
ang una'y pangrali araw-araw
pangalawa'y may tatak na bago
pagkat Luke Forward ang tinatanaw

tunog Look Forward sa hinaharap
upang makamit ang adhikain
kung paano tupdin ang pangarap
na pagsasamantala'y supilin

sombrerong mayroong panawagan
upang maipagwagi si Ka Luke
sa Senado'y maupong tuluyan
kinatawan ng masa'y maluklok

luma'y beterano na sa rali
proteksyon sa ulo, init, lamig
sombrerong matagal na nagsilbi
upang obrero'y magkapitbisig

tunay akong nagpapasalamat
sa sombrerong proteksyon talaga
upang kumilos laban sa ugat
ng pag-api't bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.
12.21.2024

Biyernes, Disyembre 20, 2024

Di kinuhang basura ng namamaskong basurero

DI KINUHANG BASURA NG NAMAMASKONG BASURERO

basura raw, sabay abot ng sobre
kahit barya lang ay maglagay kami
ganyan ang gawa, magpapasko kasi
kasi pasko ay bigayan daw, sabi

magbigay ng anumang kaya natin
pag di naglagay ay baka di kunin
ang basura mo, aba'y kayhirap din
gayong sila nama'y may sasahurin

kanina lang, basura'y di kinuha
wala kasi akong barya sa bulsa
nakaalis na ang trak ng basura
inipon kong basura'y nariyan pa

di ko mabigay ang sandaang piso
may lakad ako't pamasahe ito
sa bahay, maghahanap pang totoo
kahit bente pesos, ibibigay ko

kaunting barya'y ating ibahagi
kunin lang ang basura'y ating hingi
upang kalinisa'y mapanatili
bente pesos man ay malaking munti

- gregoriovbituinjr.
12.20.2024

Ang rebulto ni Galicano C. Apacible sa Balayan, Batangas

Rebulto ni Galicano C. Apacible, manggagamot, at propagandista mula Balayan, Batangas. Kasama ni Rizal nang itatag ang El Compañerismo, lihim na samahang pulitikal na itinatag sa Maynila noong 1890s.

Halina't basahin ang nakasulat sa marker:

GALICANO C. APACIBLE
(1864-1949)

Manggagamot, propagandista, diplomatiko, mambabatas at makabayan. Ipinanganak sa Balayan, Batangas 26 Hunyo 1864. Kasama si Dr. Jose Rizal at iba pang mga mag-aaral na Filipino, itinatag sa Maynila ang El Compañerismo, isang lihim na samahang pulitikal noong 1890s. Isa sa mga nagtatag ng pahayagang propagandistang La Solidaridad noong 1889. Pangulo ng Asociacion Solidaridad Filipina sa Barcelona noong 1888 at ng Komite Sentral ng mga Filipino sa Hongkong noong 1898. Tagapayo ng Mataas na Konseho ng mga Rebolusyonaryong Filipino at kinatawan ng Republika ng Pilipinas sa Tsina, 1989-1899. Natatanging sugo sa Amerika at Europa, 1900-1901. Isa sa mga tagapagtatag ng Lapiang Nacionalista, 1906. Gobernador ng Batangas, 1908-1909; Kinatawan ng Batangas sa Asamblea ng Pilipinas, 1910-1916; Kalihim ng Pagsasaka at Likas na Yaman, 1917-1921. Yumao 22 Marso 1949.

Ang mga litrato ay kuha ng makatang gala sa Balayan, Batangas, Disyembre 19, 2024. Sumaglit muna sa Balayan upang kausapin ang aking ina. Lumuwas din ng Maynila kinagabihan.

GALICANO C. APACIBLE

kasama ni Rizal at isa ring bayani
ngalan niya'y Galicano C. Apacible
isinilang parehong taon ni Mabini
parehong Batangenyo ang dalawang are

si Apacible ay isang diplomatiko
manggagamot at propagandistang totoo
kasama ni Rizal at iba pang Filipino
ay tinatag nila ang El Compañerismo

na lihim na samahang pulitikal noon
siya'y naging pangulo ng Asociacion
sa Barcelona't Komite Sentral sa Hongkong
sa Mataas na Konseho ng Rebolusyong

Filipino at kinatawan din sa Tsina
tanging sugo rin sa Amerika't Europa
nagtatag din ng Lapiang Nacionalista
kinatawan ng Batangas sa Asamblea

ng bansa, Gobernador din ng lalawigan
Kalihim ng Pagsasaka't Likas na Yaman
tulad ni tatay, isinilang sa Balayan
si Apacible ay bayani rin ng bayan

- gregoriovbituinjr.
12.20.2024

Ang rebulto ni Mabini sa Balayan, Batangas

Rebulto ni Gat Apolinario Mabini sa Balayan, Batangas. Ang nakasulat sa marker: 

APOLINARIO MABINI y MARANAN
23 July 1864 - 13 May 1903

Isa sa mga bayani ng Pilipinas, abogado, tagapayo ng pangulo, at punong katiwala (o punong ministro) ng pamahalaan na kumatha sa mga alituntunin ng Konstitusyon ng Unang Republika ng Pilipinas. Siya ay kilala bilang "Dakilang Lumpo" o "Dakilang Paralitiko" at "Utak ng Rebolusyon."

Kuha sa Balayan, Batangas, Disyembre 19, 2024.

Sumaglit muna sa Balayan upang kausapin ang aking ina. Lumuwas din ng Maynila kinagabihan.

APOLINARIO MABINI

isa sa ating mga bayani
si Gat Apolinario Mabini
mula sa lalawigang Batangas
bayaning tanyag sa Pilipinas
siya'y tagapayo ng pangulo,
at gumampan ding punong ministro
kinatha'y mga alituntunin
ng unang Saligang Batas natin
siya'y "Dakilang Paralitiko"
tinatawag ding "Dakilang Lumpo"
kilalang "Utak ng Rebolusyon"
sa kasaysayan ng ating nasyon
kay Mabini, Mabuhay! Mabuhay!
taospuso kaming nagpupugay!

- gregoriovbituinjr.
12.20.2024

Martes, Disyembre 17, 2024

Paskil sa sahig ng traysikel

PASKIL SA SAHIG NG TRAYSIKEL

may abiso sa sahig ng traysikel
kong sinakyan: "Bawal manigarilyo"
tagos sa puso't diwa'y umukilkil
kahit sa makatang di nagbibisyo

kundi ang magsulat ng kwento't tula
minsan paksa'y yaong nasa hinagap
bisyo'y pagninilay at tumingala
sa kisame o kaya'y alapaap

anong masasabi ng nagyoyosi
na may paalala doon sa sahig
tunay iyong mahalagang mensahe
ipinaskil ang di maisatinig

salamat at may paalalang ganyan
habang patungo sa paroroonan

- gregoriovbituinjr.
12.17.2024

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/wwAHJD8msl/ 

Lunes, Disyembre 16, 2024

Ang apat na Pepe

ANG APAT NA PEPE 

bida si FPJ sa Pepeng Kaliwete
at si Ramon Revilla sa Pepeng Kuryente
kilala ring partner ni Pilar ay si Pepe 
mas tanyag na Pepe si Rizal na bayani

sa kamalayang Pinoy ay naroon sila
lalo't taga-dekada otsenta't nobenta
tatlo sa kanila'y sikat sa pelikula,
sa panitikang bayan, isa'y sa historya

mga Pepe, maraming salamat sa inyo
kabataan nami'y naging bahagi kayo
sa mga maaksyong pelikula ay hero
bida kayong tumatak sa puso ng tao

bida si Rizal, pambansang bayani natin
si Senador Revilla'y naglingkod sa atin
si FPJ ay tumakbong pangulo man din
si Pepe't Pilar nasa panitikan natin

- gregoriovbituinjr.
12.16.2024

Linggo, Disyembre 15, 2024

Mga korte ng limang piso

MGA KORTE NG LIMANG PISO

dumudukot ako ng baryang pamasahe
at tatlong limang piso'y nakuha ko rine
na agad napansin kong iba-ibang korte

tatlong magkaiba ang limang pisong iyon
dalawa'y bilog, magkaibang kulay niyon
habang isa'y siyam ang gilid o nonagon

may pambili na ako ng saging na saba
pag pinambayad ko sa dyip ang tatlong barya
aba, ako'y may dalawang pisong sukli pa

iba-iba mang korte'y mahalagang sadya
sa komersyo't palitang-kalakal ng madla
pambili ninuman kahit pa ika'y dukha

nasa bagong limang piso ba'y kilala mo?
ang bayaning nakaukit sa limang piso
ay ang magiting na Gat Andres Bonifacio

- gregoriovbituinjr.
12.15.2024

Okra dyus

OKRA DYUS

naglaga ako ng okra
bente pesos ang halaga
dalawang tali lang naman
na sampung okra ang laman

sabi'y tunggain ko lang daw
ang pinaglagaang sabaw
inumin iyong parang dyus
nang lumusog akong lubos

inilagay ko sa baso
sa sang-iglap tinungga ko
anong bilis kong nilunok
sinaid sa isang lagok

naisip kong tamang landas
katawan ay mapalakas
okra naman ay inulam
ko kaninang mag-agahan

- gregoriovbituinjr.
12.15.2024

Sabado, Disyembre 14, 2024

Huli nga ba sa balita?

HULI NGA BA SA BALITA?

magkaibang petsa ngunit isang balita
sa magkaibang pahayagan nalathala
masasabi bang isa'y huli sa balita?
o inulit lang ang ulat na nalathala?

sa pahayagang Bulgar, Disyembre a-trese
sa dyaryong Sagad naman, Disyembre katorse
hinggil sa aksidente sa Boy Scout Jamboree
headline iyon sa dalawang dyaryong nasabi

pinaksa'y Boy Scouts na nakuryente't namatay
tent ay sumabit sa live wire na nakalaylay
mga balitang gayon ay nakalulumbay
na disgrasya'y dumatal sa kanilang tunay

kung balita'y pakasusuriin mong sukat
kulang sa detalye ang unang naiulat
mga biktima'y walang pangalang nasulat
sa ikalawa, may detalyeng makakatkat

ulat sa Sagad ay di pa huling totoo
kung inulat ay madetalye't sigurado
kung baga, inapdeyt at follow-up sa kaso
na maaari ring serye kung titingnan mo

- gregoriovbituinjr.
12.14.2024

* ulat mula sa pahayagang Sagad, Disyembre 14, 2024, p.1 at 2; ulat mula sa pahayagang Bulgar, Disyembre 13, 2024, p.1 at 2

Tsaang oregano

TSAANG OREGANO 

lumago na ang tanim ni misis na oregano
kung saan dahon naman niyon ay pinipitas ko
upang sa takure ay pakuluan ngang totoo

at kapag maligamgam na'y saka ko iinumin
na parang tsaa, pampalusog sa katawan man din
ah, kalusugan, aba'y dapat ka naming isipin

tsaa itong maraming benepisyo sa katawan
buti't naisipan ni misis na itanim iyan
siyang tunay, kaylalago na nila sa bakuran

sa mga saliksik, pang-alis ng toxic substances,
panlaban daw sa implamasyon, hika, diabetes,
pagbuburis, bakterya, cancer at iba pang istres

kaya tsaang oregano ay dagdag sa arsenal
ng kalusugan matapos lumabas ng ospital
pandagdag lakas, upang di rin agad hinihingal

kaya ngayon, sa tsaang ito ako  na'y masugid
na tagapagtaguyod lalo't may tanim sa gilid
tara nang magtsaang oregano, mga kapatid

- gregoriovbituinjr.
12.14.2024

* buris - nagtutubig na tae

Biyernes, Disyembre 13, 2024

Tatlong Boy Scouts, nakuryente, patay

TATLONG BOY SCOUTS, NAKURYENTE, PATAY

ang sinapit ng tatlong Boy Scouts ay kaytindi
nang sila'y mamatay dahil daw nakuryente
anang ulat, nangyari sa Zamboanga City
sa nagaganap doong Citywide Jamboree

labinlimang Boy Scouts ang nilipat umano
ang tent nila nang metal na bahagi nito
ay sumabit sa live wire, disgrasyang totoo
na ikinamatay ng nabanggit na tatlo

dumaloy sa katawan ng mga biktima
ang lakas ng boltahe, kaybata pa nila
upang madisgrasya sa nasabing sakuna
Jamboree'y kinansela dahil sa trahedya

pangyayaring ito'y sadyang nakalulungkot?
sa trahedyang naganap ba'y may mananagot?
panahon lang ba ang dito'y makagagamot?
upang trahedyang ito'y tuluyang malimot?

di ba't tinuturo sa Boy Scouts ang survival?
at dapat ay handa sa anumang daratal?
pakikiramay ang tangi kong mauusal
sa kanilang pamilya't mga nagmamahal

- gregoriovbituinjr.
12.13.2024

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Disyembre 13, 2024, headline at pahina 2

Miyerkules, Disyembre 11, 2024

Pagdatal sa tahanan

PAGDATAL SA TAHANAN

pang-apatnapu't siyam na araw, higit sambuwan
mula sa ospital, umuwi kami ng tahanan
alas-onse y medya kagabi kami dumating
upang si misis sa kanyang sakit ay magpagaling

pagdating, sinalubong agad kami ni alaga
tila batid niyang parating kami't tuwang tuwa
salamat kay alagang pusa at walang mabait
na sa aming tahanan ay naninira ng gamit

salamat din sa maraming kasama't kaibigan
na tumulong sa amin sa oras ng kagipitan
tanda ko ang araw na iyong araw na sagrado
Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao

salamat at sa tahanan ay muling nakabalik
at makata'y nakatulang walang patumpik-tumpik
ay, nakakapagod din ang sandaling paglalakbay
mabuti't nakauwi kaming loob ay palagay

- gregoriovbituinjr.
12.11.2024

* bidyo kuha ng makatang gala ng gabi ng Disyembre 10, 2024, 11:37 pm
* mapapanood ang munting bidyo sa kawing na: https://fb.watch/wqePxLeyPD/ 

Martes, Disyembre 10, 2024

Huling gabi na sa ospital

HULING GABI NA SA OSPITAL

pang-apatnapu't siyam na gabi
sa ospital, narito pa kami
huling gabi na ito, ay, huli
salamat at uuwi na kami

nawa dito'y di kami bumalik
ni misis, sa bahay na'y pumanhik
paggaling niya'y tangi kong hibik
na sa tula'y aking itititik

tapos na ang apatnapu't siyam
na araw at gabi sa ospital
hibik ko'y tuluyan nang maparam
ang iniinda niyang kaytagal

masasabi ko'y pasasalamat
sa nagsitulong, sa lahat-lahat
nangyaring ito'y nakapagmulat
sa aking kayraming nadalumat

- gregoriovbituinjr.
12.10.2024

Apatnapu't siyam na araw sa ospital

APATNAPU'T SIYAM NA ARAW SA OSPITAL

pang-apatnapu't siyam na araw at gabi
sa ospital na ito't pauwi na kami
silid na ito'y ginawa ko nang aklatan
habang bantay kay misis na may karamdaman

mapapaluha ka sa presyong tila ginto
sa gastos sa ospital, para kang natanso
aba'y sadyang tumpak ang kasabihang iyon
"Bawal magkasakit" sa patalastas noon

at ngayong Araw ng Karapatang Pantao
ang huling araw at gabi na namin dito
hinihintay lang ang mga reseta't bilin
ng mga doktor bago kami paalisin

dugong malapot sa bituka'y pinalabnaw
sunod na pagtistis ay mayoma naman daw
na panibago rin naming paghahandaan
lalo ang gastusin, malaking kabayaran

- gregoriovbituinjr.
12.10.2024

Lunes, Disyembre 9, 2024

Respeto sa mga babaeng chess players

RESPETO SA MGA BABAENG CHESS PLAYERS

naabutan natin ang labanang Kasparov-Karpov
na talagang bibilib ka sa mga chess grandmasters
nang minsang tinalo ni Judith Polgar si Kasparov
nagbago ang tingin sa kababaihang chess players

babaeng chess players ay nakilala mula noon
pinatunayan nilang chess ay di lang panlalaki
lalo sa mga internasyunal na kumpetisyon
may world chess championship din para sa mga babae

Paikidze-Barnes, Dorsa Derakhshani, Sara Khadem
sila'y mga chess players na nagprotestang mag-hijab
upang maglaro ng chess, bansa nila'y katawanin
sa iba't ibang bansa, laro nila'y maaalab

sa ating bansa, nag-iisa si Janelle Mae Frayna
bilang natatanging chess grandmaster ng Pilipinas
sina Arianne Caoili at Jan Jodilyn Fronda pa
na Pinay chess masters na laro'y kagila-gilalas

sa mga babaeng chess players, kami'y nagpupugay
kayo'y mga Gabriela't Oriang sa larong ahedres
tangi kong masasabi, mabuhay kayo! Mabuhay!
kayo ang mga Queen na mamate sa Hari ng chess!

- gregoriovbituinjr.
12.09.2024

* litrato mula sa isang fb page

Ang tula, ayon sa palaisipan

ANG TULA, AYON SA PALAISIPAN

sa Una Pahalang: isiping pawa
ano bang binibigkas ng makata?
na agad ko namang sinagot: TULA
lalo na't malimit kong kinakatha

gayong tula'y bihira kong bigkasin
batid kong walang didinig sa akin
maliban kung nasa rali't tawagin
ay bibigkas ng rubdob ang damdamin

makata akong kung magsulat: payak
hinggil sa maraming paksang palasak
tulad niring sugat na nagnanaknak
pluma'y tangan, palad ko'y naglilipak

nagbibilang ng taludtod at pantig
tiyak may tugma't sukat bawat pintig
nitong pusong kaysarap kung umibig
at tula'y bibigkasin kong may himig

- gregoriovbituinjr.
12.09.2024

* mula sa pahayagang Bulgar, Disyembre 9, 2024, p.11

Linggo, Disyembre 8, 2024

Laban sa OSAEC

LABAN SA OSAEC

muli, mayroong balitang paglabag sa OSAEC
online sexual abuse and exploitation of children
aba, isa iyong krimeng sadyang kahindik-hindik
dahil sariling anak ang ginagamit sa krimen

aba'y mantakin mo! sa online ay ibinubugaw
ang isang buwang sanggol at kambal na pitong anyos
bata pa'y para silang tinarakan ng balaraw
dalawang nanay at tiyuhin, ang gamit ay sex toys

kahirapan ng buhay ba'y ituturong dahilan
kaya binubugaw online ay mga anak nila
o yao'y alibi lang sa kanilang kahayukan
na pati mga batang walang muwang ay biktima

aba'y dapat lang makulong ang mga tarantado
hustisya para sa mga bata'y dapat makamit
dahil mga bata ang kanilang pineperwisyo
bakasakaling ganyang krimen ay di na maulit

- gregoriovbituinjr.
12.08.2024

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Disyembre 4, 2024, headline at 2

Sabado, Disyembre 7, 2024

PEOPLE muna, sunod ay LIFE at IF

PEOPLE MUNA, SUNOD AY LIFE AT IF

pagsagot sa cryptogram ay inaaral din
bagamat may himaton o clue na binigay
mula roon ay iyong pakakaisipin
katumbas na letra sa numero'y ilagay

upang mabuo ang quotation o sinabi
ng taong nakilala sa larangan niya
tulad sa cryptogram ngayon, aking namuni
sa pagkakakatitig, sagot ko'y PEOPLE muna

napagitnaan naman ng L at E ang IF
at IF ang unang salita sa pangungusap
na nasa gitna ng LIFE, sistema ko'y What If?
hanggang mabuo iyon sa aking hinagap

kaya cryptogram ay ganap na nasagutan
at nabatid ang sinabi ni Leonardo
Dicaprio na mahalagang kasabihan
na mailalahok sa kultura ng mundo

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

* "If you can do what you do best and be happy, you can further along in life than most people." ~ Leonardo Dicaprio
* cryptogram mula sa Philippine Star, Disyembre 7, 2024, p.9

Pagsulat, pagmulat, pagdalumat

PAGSULAT, PAGMULAT, PAGDALUMAT

nasa ospital man / tuloy ang pagsulat
tila yaring pluma / ay di paaawat
pagkat tibak akong / layon ay magmulat
lalo na't kayraming / masang nagsasalat

dapat nang baguhin / ang sistemang bulok
at sa sulirani'y / huwag palulugmok
dapat baligtarin / natin ang tatsulok
at ang aping dukha'y / ilagay sa tatsulok

wala nang panahon / upang magpagapi
sa mga problemang / nakakaaglahi
dapat ipaglaban / ang prinsipyo't puri
at dapat labanan / yaong naghahari

nadadalumat ko / ang pakikibaka
nitong manggagawa't / mga magsasaka
bulok na sistema'y / dapat baguhin na
karaniwang masa / ang ating kasama

tungo sa lipunang / may pagkakapantay
mundong makatao'y / layo nati't pakay
bagong sistema ba'y / ating mahihintay?
o kikilos tayo't / kamtin iyong tunay?

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

May kolum pa sa dyaryo ang may arrest order

MAY KOLUM PA SA DYARYO ANG MAY ARREST ORDER

naulat na wala na sa bansa, Disyembre Kwatro
si Harry Roque, spokesperson ng dating pangulo
na may arrest order umano mula sa Kamara
kung wala na sa bansa, paanong darakpin siya

kolum ni Roque'y nalathala, Disyembre Siyete
kung nakalabas ng bansa, bakit ito nangyari
pa-email-email lang, kanyang kolum ay tuloy pa rin
gayong may kaso pala siyang qualified trafficking

bagamat animo'y pinaglalaruan ang batas
siyang may arrest order, kolum pa'y labas ng labas
kalayaan sa pamamahayag pa'y tinamasa
tulad ni Amado Hernandez, isang nobelista

at kumatha ng mga tulang Isang Dipang Langit
sa Bilibid sa Muntinlupa nang siya'y napiit
di pa nadakip si Roque, patuloy lang ang kolum
ah, pluma'y malaya sa harap man ng paghuhukom

pluma ng makatang tibak tulad ko'y di mapigil
kung mapiit muli't sa aktibismo'y sinisiil
tunay na sagrado ang kalayaang magpahayag
kahit sa batas ng estado'y mayroong paglabag

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

* ulat mula sa Pilipino Star Ngayon, Disyembre 4, 2024, p.3
* kolum mula sa Philippine Star, Disyembre 7, 2024, p.7

Manny Pacquiao, malalagay sa Boxing Hall of Fame

MANNY PACQUIAO, MALALAGAY SA BOXING HALL OF FAME

buong pagpupugay sa Pambansang Kamao
Manny Pacquiao na natatanging boksingero
nakamit niya ang iba't ibang titulo
sa walong dibisyon ay nagkampyong totoo

sa International Boxing Hall of Fame naman
sa Hunyo, sunod na taon pararangalan
tulad ni Flash Elorde ay pagpupugayan
dahil sa ambag sa boksing, sa palakasan

naging kampyon si Pacquaio sa iba't ibang weight
una, flyweight; ikalawa, superbantamweight,
sunod ay featherweight, superfeatherweight, lightweight,
superlightweight, welterweight, at junior middleweight

ang tinalong kampyon: Chatchai Sasakul, una
sunod ay sina Lehlohonolo Ledwaba, 
Erik Morales, Marco Antonio Barrera,
Juan Manuel Márquez, at Oscar De La Hoya

tinalo din sina Clottey, Larios, Algieri,
Miguel Cotto, Vargas, Solis, Lucas Matthysse,
Ricky Hatton, Broner, Thurman, Timothy Bradley,
Rios, Antonio Margarito, at Shane Mosley

sa Boxing Hall of Fame, sa pagsikat ng araw
ay magniningning ang pangalang Manny Pacquiao
kaming narito'y taospusong nagpupugay
at kay Manny Pacquiao: Mabuhay ka! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

* ulat mula sa Philippine Star, Disyembre 7, 2024 

Istranded sa ospital

ISTRANDED SA OSPITAL

di makalabas, di pa kumpleto ang bayad
ganitong sistema'y talagang nalalantad
paano makakahanap ng pera agad
lalo't lahat na ng ipon nami'y nasagad

di pwedeng promissory note sa hospital bill
dito na ba kami sa ospital titigil
parang bahay na sa isang buwang pagtigil
ngayon, parang piitan, luha'y di mapigil 

higit kalahating milyon, hahanapin pa
paano ba malutas ang ganyang problema
ang professional fee ng doktor ay wala pa
aba'y labing-apat na doktor lahat sila

mag-promissory note sa doktor, maaari
ngunit di sa hospital bill, di ko mawari 
baka pag di nabayaran, sila'y malugi
magpapirma sa mga doktor ang mungkahi

kaya ito muna ang aming kinakayod
hagilapin ang mga doktor ang kasunod
ramdam ko'y nadudulas sa mga alulod
nakakabangon din, may sugat man ang tuhod

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

Almusal

ALMUSAL

payak ang aming almusal
dito pa rin sa ospital
isang pares ng pandesal
at omelet, lutong lokal

warfarin diet si misis
gumanda kaya ang kutis
katawan kaya'y humugis
o katulad ko'y numipis

ako'y magkakape muna
habang kasama ang sinta
sana siya'y gumaling na
sa sakit na nanalasa

dito'y higit isang buwan
kayraming natutuklasan
nalalagay sa tugmaan
mula sa puso't isipan

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

Biyernes, Disyembre 6, 2024

Dalawang anekdota sa pinuntahan kahapon

DALAWANG ANEKDOTA SA PINUNTAHAN KAHAPON

Dalawa ang pakay ko kahapon, ang magpapirma sa mga doktor para sa promissory note at pumunta muli sa DSWD. Kaya dalawang klaseng tao ang nakausap ko - doktor at social worker.

Kailangan kong magpapirma sa labing-apat na doktor na tumingin kay misis para sa promissory note upang makalabas ng ospital. Hindi raw kasi maaari ang promissory note pag hospital bill, na dapat daw ay bayaran ng buo. Pang-apatnapu't limang araw na namin ngayon, sabi ng mga doktor ay pwede na siya lumabas. Subalit sa billing station, hindi pa hangga't di nabubuo ang bayad.

Nakapapagpapirma ako sa unang doktor na dumalaw kay misis nang magtungo ako sa kanyang tanggapan, ikasampu ng umaga kahapon. Sa ikalawang doktor naman ay nakapagpapirma ako bandang alas-onse y medya. Nang mapirmahan niya iyon, sabi niya sa kanyang sekretarya, "Ito 'yung pasyenteng takot na takot kami dahil baka mamatay. Buti naman at naagapan."

Ikalawa, nang magtungo ako sa DSWD dahil may pinakontak ang isang staff ng partylist na DSWD staff. Agad ko naman iyong pinuntahan. 

Sa panayam sa akin ng social worker, at pagtingin niya sa mga papel lalo na sa SOA o statement of account, ang agad na komento niya, "Ang liit naman ng kaltas ng PhilHealth, dalawang libong piso nga kada buwan ang kaltas sa amin, at kayo naman abot dalawang milyong piso ang hospital bill, tapos limang libong piso lang ang kaltas." Wala akong naisagot kundi tango.

Sinabi ko sa social worker na tumingin ng papel na nakakuha na ako ng Guarantee Letter noong Lunes lang. "Buti sinabi mo. Dahil kung hindi, baka ibawas sa akin iyan.", sabi ng social worker. Dahil nabigyan na ako ng GL, ang ibinigay na lang niya sa akin ay food assistance na P10K, na nakuha ko naman bago mag-alas singko ng hapon.

Dalawang komento iyon na tumimo sa akin habang pauwi na ako sa ospital sa piling ni misis. Ang una, anang doktor, na muntik na palang ikamatay ni misis ang namumuong dugo sa kanyang bituka. Natatandaan ko ngang nagkaroon pa ng doctors' conference sa viber kasama si misis noong gabi bago siya operahan kinabukasan. Kaya pala, sinasabi ng mga doktor na rare case ang kaso ni misis. Nakatatlong test na, kasama ang bone marrow biopsy subalit di pa batid ng mga doktor ang dahilan ng blood clot. Subalit nabigyan naman si misis ng blood thinner.

At ang ikalawa nga ay yaong komento ng social worker sa PhilHealth ni misis, na nang tinanong ko si misis ay sinabi niyang totoo iyon. Social worker din si misis kaya alam din niya.

Ginawan ko ng munting tugmaan ang karanasan kong iyon.

DALAWANG ANEKDOTA SA PINUNTAHAN KAHAPON

yaong pahayag ni Dok ay nakagigimbal
muntik nang ikamatay ni misis ang sakit
todo bantay ang mga doktor sa ospital
upang tiyaking sakit ay di na umulit

pati komento ng social worker sa PhilHealth
ay sadyang tumimo sa aking kaisipan
ang bill sa ospital ay dalawang milyong higit
sa PhilHealth, limang libo lang ang kabawasan

dalawang anekdota iyong narinig ko
nang kinakausap ako ng mga iyon
at makadurog-puso kung iisipin mo
na di ako makatulog nang dahil doon

buti't maagap ang mga doktor, ginawa
ang nararapat upang bumuti si misis
na ngayon ay buhay pa't nagpapagaling nga
kaya ang paggaling niya'y walang kaparis

- gregoriovbituinjr.
12.06.2024

Kasabihan sa dyip

KASABIHAN SA DYIP

mayroong kasabihang
nakita sa sasakyan 
agad kong kinodakan
paksa sa panulaan

kasabihang nahagip
na nakapaskil sa dyip
paalalang nalirip
na ngayo'y halukipkip

"nasa Diyos ang awa,
nasa tao ang gawa"
kalahating tanaga
nababasa ng madla

na nagsisilbing aral
habang natitigagal
lalo na't anong tagal
ni misis sa ospital 

pampatanggal depresyon
na aking danas ngayon
ramdam ko'y nilalamon
ang wala ng mayroon

- gregoriovbituinjr.
12.06.2024