Tatlong tulang handog sa programang "Human Rights to the Max"

TATLONG TULANG HANDOG SA PROGRAMANG "HUMAN RIGHTS TO THE MAX"

ni Gregorio V. Bituin Jr.

Tatlong tulang sariling katha ang inihandog ng inyong lingkod sa dinaluhang "Human Rights to the Max: Pangkulturang pagtatanghal sa saliw ng mga paninindigan at pagpapatibay ng komitment sa Karapatang Pantao". Idinaos ang aktibidad na ito sa Commission on Human Rights (CHR) Grounds nitong Hunyo 3, 2016, mula ika-6 hanggang ika-12:00 ng gabi.

Ito'y pinangunahan ng human rights community bilang isang fund raising activity para makapag-ambag sa pagpapaopera ni Chairman Max de Mesa ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA), at sa kinakaharap na atake sa usaping karapatang pantao, tulad ng pagbabalik ng parusang bitay, pagpaslang ng walang proseso ng batas, at ang pagsipol sa isang babaeng mamamahayag (catcalling).

Maraming nagbigay ng awit at mga tula rito, tulad ng Teatro Pabrika, Soulful Band, University of Makati Active, Bayang Barrios, Jun Carlos at Teatro Balagtas, Rod De Vera, at marami pang iba. Marami ding nagbigay ng mensahe, tulad ng isang commissioner ng CHR, Princess Nemenzo, Rene Magtubo, atbp. Binasa ang isang tula sa martial law ni Levy Balgos dela Cruz, at mayroon ding monologo. Naroon din si propesor Apo Chua ng UP. Ang nag-emcee ay sina Egay Cabalitan ng Task Force Detainees of the Philippines (TFDP) at Ate Rose ng PAHRA.

Bandang alas-onse na ng gabi nang ako'y makapagbasa ng aking inihandang tula. Labis akong nagpapasalamat dahil nabigyan ako ng pagkakataong tumula sa ganitong okasyon, at mabigyang buhay ang mga patay na letra sa aking mga kathang tula. 

Sa inilahad na kalagayang kinakaharap ng bansa lalo sa usaping karapatang pantao, mas nadama ko ang tungkulin ng mga makata sa panahon ng ligalig. Hindi kami dapat tumahimik, kaya nang ako'y maimbitahang tumula, ako'y agad na nagpaunlak. Pagkakataon na iyon na hindi ko dapat palampasin.

Naanyayahan akong tumula sa okasyong ito noong magkita-kita kami nina Ate Rose, Ate Jackie at Egay sa ika-55 anibersaryo ng Amnesty International noong Mayo 28, 2016 kung saan binasa ko sa harapan ng madla ang dalawa kong tula hinggil sa karapatang pantao.

Tatlong maikling tula sa tatlong malalaking isyu ng karapatang pantao ang aking pinaglamayan, inihanda at binasa sa harap ng madla doon sa CHR Grounds. Ang tatlong isyung ito'y hinggil sa martial law, sa mga nangawala, at sa bagong pamunuan. Narito ang tatlo kong tula.

NEVER AGAIN SA BATAS-MILITAR

15 pantig bawat taludtod

huwag kalilimutan ang marahas na panahon

na karapatang pantao'y niyurak at nilulon

ng batas-militar kaya masa'y nasa linggatong

ng kaba't poot, kayraming nawala, ikinulong

huwag kalilimutan ang sama-samang pagkilos

upang panahong marahas ay mag-iba ng agos

hinarap ng taumbayan ang rumagasang unos

hanggang mapatalsik ang lintik na nambubusabos

mabuhay ang lahat ng nagsakripisyo't lumaban

sa diktaduryang dahas, yumurak sa karangalan

ngunit bagong elit ang kumubkob sa pamunuan

bagong burgesyang tadtad din ng mga kabulukan

ILANTAD SI SOMBATH SAMPHONE

13 pantig bawat taludtod

awardee siya ng Gawad Ramon Magsaysay

ngunit sa kanyang pamilya siya'y nawalay

nang dinukot ng animo'y bakal na kamay

ebidensyang CCTV'y magpapatibay

dapat ilantad si Sombath na sana'y buhay

at kung hindi man, nahan na ang kanyang bangkay

sa bansang Laos, siya kaya'y nakakulong

o patay na’t tayo’y baon na sa linggatong

sinong saksing maaaring makapagsuplong

lalo't karapatan na ang dinadaluyong

desaparesido siyang naglaho ngayon

ating isigaw: ilantad si Sombath Samphone!

KAMAY NA BAKAL

15 pantig bawat taludtod

malaking problema kung mismong nasa pamunuan

ay di nauunawa ang pantaong karapatan

patay dito, patay doon, bugso ng kamatayan

para naman daw maging payapa ang taumbayan

tama bang namumuno sa pambibistay masanay

para raw sa kapayapaan, uutas ng buhay

di na daraan sa proseso, may dugo ang kamay

ganito bang paraan ang wasto, kita'y magnilay

kung iiral ay ganyan, saan na tayo patungo

mananahimik na lang ba't di na tayo kikibo

di ba't di wasto kung tao'y basta pinapaglaho

di ba't di kapayapaan kung ligalig ang puso

kung basta na lang mamamaslang ang kamay na bakal

siya'y pusakal ding higit pa sa laksang pusakal

Ito ang imbitasyon galing sa Human Rights community.